معرکه بزن گلم
جرم آسماني است كه به دور جسم بسيار بزرگي ميگردد. سيارات منظومهي شمسي قمرهاي طبيعي خورشيد هستند و ماهها اقمار طبيعي سيارات هستند. قمرهاي مصنوعي هم براي تحقيق، رصد و ارتباطات، توليد و به مدار زمين يا يك سياره و يا يك قمر طبيعي پرتاب ميشود.
در اينجا به بررسي قمرهاي سيارات منظومهي شمسي ميپردازيم.
در اطراف سيارات خاكي(زمين گون) تنها 3 قمر در گردش است. اما در مقابل در اطراف سيارات مشتريگون بيش از 50 قمر ميچرخند. علاوه بر 50 قمر داراي حلقه نيز هستند. حال چون عطارد و زهره قمر ندارند به سراغ زمين خودمان ميرويم.
ماه:
اطلاعات اساسي :
خروج از مركز مدار: 55/0
دورة تناوب گردش به دور زمين:
نجومي 32/27 روز
هلالي 53/29 روز
سرعت مداري : يك كيلومتر بر ثانيه
فاصله از زمين:
حداقل 360000 كيلومتر
حداكثر 400000 كيلومتر
قطر زاويهاي: متوسط 31 دقيقه و 2/5 ثانيه
قطر 3460 كيلومتر
جرم: يك هشتاد و يكمِ جرم زمين
چگالي: 61/0 چگالي زمين
سرعت گريز: 38/2 كيلومتر بر ثانيه
دورة تناوب حركت وضعي به دور محور: 31/27 روز
زاوية ميل استوا با صفحه مدار: 5/1 درجه
دما:
حداقل 140ــ درجه سانتيگراد
حدااكثر 150 درجه سانتيگراد
نسبت بازتاب: 07/0
مقدمه :
زمين يك قمر دارد و اين قمر در حالي كه زمين خود به دور خورشيد ميگردد. بر گرد زمين حركت ميكند. اگرچه حجم ماه فقط02/0 حجم زمين و جرم آن يك هشتاد و يكم جرم زمين است. تأثيرش بر زمين، شايستة اعتناي بيشتري است. خيز و افت تناوبي اقيانوسها(جذر و مد) نمونهاي از اثرهاي ماه بر زمين است.
نزديكي زياد ماه به زمين، مطالعة آن را از نخستين روزهاي پيدايش نجوم، امكان پذير ساخته است.فاصله متوسط آن فقط 60 برابر شعاع زمين است.
البته اطلاعاتي به كمك تلسكوپ بدست آمده است، ولي بخش زيادي از آنچه ميدانيم از مشاهده با چشم برهنه حاصل شده است. در واقع بسياري از اين اطلاعات، دانش همگاني شده است. از جمله اينكه ماه هر ماهه دور كاملي از حالتهاي مختلف از ماه نو تا هلال و تربيع و غيره را در مينوردد. و نيز اينكه ما تقريبا همان مسيري را ميپيمايد كه خورشيد طي ميكند.
همه ميدانند كه ماه هرروز بطور متوسط 51 دقيقه ديرتر از روز قبل طلوع ميكند و نيز اينكه همواره يك روي ماه بسوي زمين است و روي ديگر آن هميشه پوشيده است.
ماه در مدار خود:
ماه در مدار بيضي شكل، كه زمين در يكي از كانونهاي آن است، به دور زمين ميگردد. نقطهاي براين مدار كه از همة نقاط ديگر به زمين نزديكتر است حضيض زميني ناميده ميشود. فاصله ماه از زمين در حضيض زميني آن 360000 كيلومتر است. نقطهاي بر اين بيضي كه از همة نقاط ديگر آن زمين دورتر است اوج زميني نام دارد و فاصلهي آن از زمين 400000 كيلومتر است. صفحة مدار ماه بسيار نزديك به صفحهي دايرهالبروج، يعني مسير ظاهري خورشيد بر كرهي آسمان است و با آن زاوية 5 درجه ميسازد. دو نقطهاي كه در آن مسير ماه صفحهي دايرهالبروج را قطع ميكند، نقاط گره يا عقدتين ناميده ميشود. اين نقاط در فضا ثابت نيستند بلكه در جهت حركت عقربههاي ساعت در امتداد دايرهالبروج حركت ميكنند و هر دور كامل اين حركت نوزده سال طول ميكشد.
چنين بنظر ميرسد كه ماه مسير خود را بسيار سريعتر از خورشيد ميپيمايد: يك سال تمام طول ميكشد تا خورشيد دور كامل را طي كند ولي ماه يك ماهه چنين ميكند. در نيمي از اين مدت ماه بالاي دايرهالبروج است و در نيم ديگر زير آن.
اين حركت ظاهراً تندتر موجب ميشود كه ماه هرروز كمي، در حدود 51 دقيقه ديرتر از روز قبل طلوع كند.
جزر
